AB DAĞILIYOR İNGİLTERE AYRIŞIYOR
Almanya ve Fransa’nın başlattığı AB anlaşmasında değişiklik süreci, tekliyor. AB devlet ve hükümet başkanlarının toplantısında, İngiltere AB anlaşmasında (anayasa diyorlar) değişiklik teklifine direniyor. Hem de AB’den dışlanma tehlikesine karşın. Gerçi İngiltere zaten Avro bölgesine katılmamıştı, katılmadığı bir çok anlaşmanın yanı sıra… Bu sebeple İngiltere’nin direnmesi veya dışında kalması AB’yi yıkmaz. Fakat İngiltere’nin AB ile ilgili yaklaşımını küçümsememek gerekir. İngiltere, AB üyeleri içinde devlet ve siyaset meselesinde en tecrübeli olanıdır. AB üyelerinin toplamının siyasi tecrübesinden daha fazla siyaset ve sosyoloji tecrübesine sahiptir İngiltere.
İngiltere’nin AB’nin ortak para birimine girmemesi ve daha birçok ortaklığın dışında kalması baştan beri anlamlıydı. Sadece kraliçenin pozisyonunun ne yapılacağı ile ilgili bir mesele değildi bu durum. AB gibi bir birliğin ortak devlet hedefine ulaşmasının tabii ve köklü engelleri vardı Avrupa’da. AB projeksiyonu, birçok problemin çözümü gibi göründü başlangıçta fakat birçok yeni problemi de üretecek bir yapıydı. Nedende dünyanın hiçbir yerinde AB projeksiyonunun yanlışlığı ile ilgili fikir üreten olmadı. Sanki Avrupa, “ne yaparsa mutlaka doğru yapar” gibi bir anlayış vardı. Avrupa’nın her yaptığında ve söylediğinde hikmet arayan dünya, AB hedefinin Avrupa’nın başını yakacağını göremedi ve buna hazırlanamadı. Hazırlanamadığı için de birçok sıkıntıyı AB ile birlikte yaşayacak.
Dünyanın en büyük sıkıntısı, dolar karşısında ikinci rezerv para olarak kabul ettiği ve kasalarını dolara alternatif olarak doldurdukları Avrodur. AB dağıldığında ellerindeki Avroyu ne yapacaklar? Neyse bu konu ayrı… Fakat İngiltere ortak para birimine girmediği için şimdi çok rahat. AB anlaşmasının değişmesine karşı direnebilme gücünü de biraz oradan alıyor.
Doğrusu İngiltere zaten baştan AB’den ziyada beri Anglo-Amerikan ittifakı içinde yer alıyordu. AB’nin içinde de Truva atı gibi duruyordu. Fakat ne olursa olsun AB üyesiydi. Artık AB üyeliği bitecek, bitmese de sureta halde devam edecek. İngiltere’nin ayrışması, AB için dev bir kanadın kopması demektir.
AB üyeleri arasında yapılacak “mali sözleşme” ile Avro bölgesindeki ülkelerin bütçe açığı kontrol altına alınmaya çalışılacak. Bütçe açığı gayri safi milli hasılanın yüzde 3’ünü aşan ülkeler, otomotik yaptırıma tabii tutulacak. Böyle bir müdahale imkanı, AB üyesi ülkelerin “milli hakimiyetlerini” tamamen ortadan kaldıracak. İngiltere ve Macaristan dışındaki üyelerin bu anlaşmaya katılmak istediğine dair haberler geliyor. Aslında milli hakimiyeti iptal edecek böyle bir anlaşmaya hiçbir ülke katılmaz ama kriz çok canlarını yaktı. Krizin akıllarını rehin aldığı bu dönemde katılacakları anlaşma, yakın zaman sonra aralarında çok daha derin ihtilafları tetikleyecek.
*
Pekala mali sözleşmeye neden bu kadar önem veriyorlar? Mali sözleşme Avrupa’yı krizden çıkaracak bir formül mü? Sihirli formül bulmuşlar gibi konuya yoğunlaştılar. Mali sözleşmenin anlamı, ülkeler yalnız başlarına krizi çözemedikleri için beraber çözmek çabasına yönelmektir. Yalnız başına krizi çözemeyen ülkeler bir araya geldiklerinde nasıl çözecekler? Zaten bunlar AB üyesi değiller mi? Yani zaten bir arada değiller mi? Bu hallerinde çözemediklerini başka türlü nasıl çözecekler? Ha çözüm arıyorlar, doğru…
Fakat bu çözüm arayışı, birliği kuvvetlendirme değil, Almanya ve Fransa’nın hakimiyet projeksiyonu. İkisi bir araya gelip, Avrupa üzerinde sınırsız hakimiyet kuracaklar ve ülkelerin maliyelerine kadar inisiyatif sahibi olacaklar. AB üyeleri, birer eyalet haline gelecek… Olur mu? Mümkün değil. Sadece krizin ağır etkisinden dolayı itiraz edemeyecek haldeki üyeler, yakın zaman sonra patlayacak. Mali sözleşme imzalanıp da etkileri görülmeye başlanınca, hükümetler ses çıkarmazsa, halklar ayaklanacak.
AB artık hiçbir çözüm bulamayacak. Her çözüm, başka problemleri tetikleyecek ve her aşamada problemler daha da büyüyecek.
FARUK ADİL